Okrzemki i otwornice w Bałtyku

Okrzemki i otwornice zdradzą przeszłość Bałtyku

Osady morskie i mikroskamieniałości takie jak okrzemki czy otwornice, umożliwią wskazanie czynników kształtujących klimat i środowisko Morza Bałtyckiego w ostatnich 6 tys. lat. Badania naukowców z Uniwersytetu Szczecińskiego mogą przyczynić się do powstrzymania zmian zachodzących w ekosystemach Bałtyku.

„Bałtyk należy do najbardziej zanieczyszczonych akwenów morskich na świecie. To specyficzne morze, prawie zamknięte, z bardzo wąskim połączeniem z Oceanem Atlantyckim, jest bardzo wrażliwe na wszelkie wpływy działalności ludzkiej. W zlewni Bałtyku, czyli na wszystkich terenach, z których spływa woda do morza, zamieszkuje prawie 90 milionów ludzi, co powoduje, że to niewielkie morze jest pod ciągłą presją antropogeniczną” – tłumaczy Marcin Wroniecki z Zakładu Paleooceanologii Wydziału Nauk o Ziemi Uniwersytetu Szczecińskiego.

Wszystko, co dostanie się do morza, spływając z lądu lub opadając z deszczem, pozostaje w Bałtyku przez bardzo długi czas, gdyż przez wąskie i płytkie Cieśniny Duńskie wody morskie wymieniają się niezwykle trudno. Według szacunków, całkowita wymiana wód w Bałtyku zajmuje od 25 do 30 lat.

Naukowcy od wielu lat próbują znaleźć sposób na powstrzymanie zmian zachodzących w ekosystemach Bałtyku. Jednak, aby móc właściwie ocenić tempo zmian i ich skalę oraz dobrze prognozować, jakie skutki przyniosą działania mające na celu powstrzymanie degradacji środowiska bałtyckiego, należy uwzględnić jeszcze jeden ważny czynnik – wpływ naturalnych zmian klimatycznych. „Globalne ocieplenie i wzrost temperatury wód powierzchniowych pogłębia problemy tego morza, zwiększa produkcję fitoplanktonu, w tym sinic i powoduje jeszcze większe przeżyźnienie wód. Opadające szczątki rozkładają się przy dnie, co w efekcie powoduje we wszystkich głębiach bałtyckich powstawanie stref pozbawionych tlenu, często z trującym siarkowodorem” – tłumaczy Wroniecki.

Zmiany klimatyczne – podkreślają specjaliści z Uniwersytetu Szczecińskiego – zachodzą od zawsze. Klimat na przemian ociepla się lub ochładza, a okresy gwałtownego ocieplania pojawiały się także przed czasem, kiedy człowiek zaczął masowo emitować gazy cieplarniane do atmosfery. Wszelkie działania ochronne i ich prognozowane skutki muszą uwzględniać naturalną zmienność klimatu, aby prognozy mogły być wiarygodne. Dlatego naukowcy z Zakładu Geologii i Paleogeografii Wydziału Nauk o Ziemi Uniwersytetu Szczecińskiego chcą zrekonstruować warunki klimatyczne powodujące zmiany w ekosystemach wschodniej części Morza Północnego, cieśnin Skagerrak i Kattegat oraz Morza Bałtyckiego. Ich projekt badawczy ma umożliwić rozpoznanie głównych czynników, które kształtowały klimat i środowisko naturalne Morza Bałtyckiego w okresie ostatnich 6 tysięcy lat.

Naukowcy bardzo dokładnie przeanalizują naturalne archiwum, jakim są osady pobrane z dna morskiego w postaci kilkumetrowych rdzeni. Pobiorą je ze wschodniej części Morza Północnego, cieśnin Skagerrak i Kattegat oraz części Morza Bałtyckiego: Basenu Arkońskiego, Bornholmskiego i Zatoki Gdańskiej. Na podstawie mikroskamieniałości: okrzemek i otwornic (jednokomórkowych morskich organizmów) oraz związków chemicznych zawartych w osadach zrekonstruują z dużą dokładnością dawne środowiska.

W trakcie badań przetestują kilka hipotez. „Po pierwsze – czy stan Morza Północnego i Północnego Atlantyku ma duży wpływ na ilość dobrze natlenionych wód o pełnomorskim zasoleniu, które dostają się do Bałtyku przez Cieśniny Duńskie i zmniejszają niedobory tlenu w głębiach bałtyckich, po drugie – czy nawet niewielkie zmiany dotyczące stanu Północnego Atlantyku mogą powodować duże zmiany w Morzu Bałtyckim i po trzecie – czy zmiany warunków oceanicznych wschodniej części Morza Północnego i Północnego Atlantyku oraz Bałtyku powodowane są przez te same czynniki” – tłumaczy Marcin Wroniecki.

Projekt potrwa do grudnia 2016 roku i będzie realizowany wspólnie z Uni Research AS z Bergen w Norwegii. Naukowcy z Polski zajmą się analizą okrzemek, geochemią oraz otwornicami. Strona norweska zbada otwornice, zajmie się geochemią oraz przeprowadzi szkolenia dla doktorantów zatrudnionych w projekcie. W ramach projektu planowana jest też współpraca z ośrodkami naukowymi zajmującymi się badaniem zmian klimatycznych: Instytutem Badań Bałtyku (IOW) w Warnemunde w Niemczech i Uniwersytetem w Edynburgu w Szkocji.

Na przeprowadzenie badań „Czynniki warunkujące zmiany klimatyczne środowiska morskiego w okresie środkowego i późnego holocenu – powiązania pomiędzy wschodnim Atlantykiem i Morzem Bałtyckim” Zakład Paleooceanologii oraz Zakład Geologii i Paleogeografii Wydziału Nauk o Ziemi US otrzymały blisko 4 mln zł z Narodowego Centrum Badań i Rozwoju. Projektowi przyznano dofinansowanie w konkursie Core 2012 Call realizowanym w Programie Polsko-Norweskiej Współpracy Badawczej.

PAP – Nauka w Polsce

ekr/ agt/

Źródło: PAP Nauka w Polsce | www.naukawpolsce.pap.pl

Fot: freeimages.com

Polecamy:

Jak uratować dzikie pszczoły Nowe barcie dla dzikich pszczół Edukacja leśna w Norwegii Walory zdrowotne wina i winogron Potencjał morskich farm wiatrowych Eko-wakacje dla każdego Domy energooszczędne Jak szybko zwraca się budownictwo energooszczędne Biodiesel domowej produkcji Zielone budownictwo coraz bardziej podbija serca Polaków Stanisław Tym oszczędza energię (VIDEO) Energia w Norwegii – gaz i ropa naftowa Energooszczędne inwestycje w Polsce Słońce i wiatr zamiast ropy Wydobycie gazu łupkowego – obciążenia podatkowe Auta hybrydowe w Polsce Notatek – pomoc dla studentów i nie tylko Polacy chcą jeść zdrowo Polacy stawiają na ekologię i segregacje Małe czy duże przyda się naturze – kampania Polacy pozostają wierni wakacjom nad morzem i w górach Oszczędzanie energii i promowanie odnawialnych źródeł energii – nabór wniosków Budowa sieci kanalizacyjnej wraz z przebudową oczyszczalni ścieków Fundusze norweskie i EOG na rzecz edukacji ekologicznej Z powodu zanieczyszczeń powietrza w Polsce umiera blisko 45 tys. Polaków rocznie Dbamy o prawa pracownicze Zasady udzielania urlopy wypoczynkowego Dlaczego pracodawcy nie odpowiadają na aplikacje Strømmen wygrywa z Ullensaker / Kisa 3 – 2 E-podróżnik.pl wprowadza funkcję door-to-door Orkiestra Symfoniczna z Trondheim w Polsce Praca w Norwegii Surowe kary za przemyt w Norwegii ŁOSOŚ NORWESKI z natury doskonały na wigilijnym stole Eko-wakacje dla każdego Nelson Mandela – odchodzi ikona polityczna Targi Mat & Emballasje w Norwegii Aktualna sytuacja w turystyce międzynarodowej Nowe ogniska wirusa grypy żołądkowej Nordic Cross Point w Szczecinie Międzynarodowy Kongres Morski Dwusetlecie Konstytucji Norwegii Polskie maszyny górnicze Globalne porozumienie ws. klimatu Wydobycie surowców w Polsce Hedda Gabler w Teatrze Chorea Norwegowie studiują w Polsce Alibaba chiński odpowiednik eBaya DNB Bank Polska rozwija się Najnowsze kolekcje lamp biurkowych Pomocni Wikingowie odwiedzili Warszawę Naukowcy i zamówienia publiczne Badania nad nową telewizją Amazon szuka 3 tys pracowników w Polsce Poezja Krzysztofa Kamila Baczyńskiego w Oslo Zimą przybędzie połączeń z Modlina Groupon Local Stars – promocja biznesu City Break – wypad do europejskiego miasta Polski e-klient Nowe miejsca pracy w polskim handlu "Obywatele dla Demokracji": podsumowanie III edycji naboru Polacy wydają na leki coraz więcej Więcej srodków na termomodernizację obiektów publicznych Polska aktywna w UNESCO Forum Rynku Zdrowia – wnioski Poprawa sytuacji gospodarstw rodzinnych Na rynku walutowym bez rewolucji WOŚP w Stavanger Polacy kupują więcej tańszej benzyny Praca dla ekspertów od e-bankowości Praca dla polskich specjalistów Norweskie przepisy prawne Polacy sięgają po ubezpieczenia na wypadek zachorowania na nowotwór Wyniki norweskiej gospodarki w 2014 r. Lekcja historii w Polskiej Szkole we Fredrikstad Polakom grożą w przyszłości minimalne emerytury Odpady niebezpieczne w Norwegii Ciekawostki o książce elektronicznej Norweski rynek odzieżowy Inicjatywa Na Rzecz Zatrudniania Ludzi Młodych Praca dla cudzoziemskich studentów Polacy odkryli w żółtku kompleks białek – Yolkina Międzynarodowe Targi Przetwórstwa Tworzyw Sztucznych i Gumy Polacy coraz częściej konsumują steki z grilla Polaku uważaj na próby wyłudzeń kredytu SK Brann pokonuje Fredrikstad FK Październikowy szczyt szefów państw i rządów UE Polacy sprawdzili, w jaki sposób powstają szumy uszne Polacy coraz chętniej kupują zabawki Jak nowocześnie i niechirurgicznie Polacy mogą leczyć krótkowzroczność Follo FK pokonani przez Fredrikstad FK Zmiany w norweskim prawie pracy – konferencja Fredrikstad FK remisuje z Bærum SK Aż 88 procent Polaków uważa, że oszczędzanie to powód do dumy Aż 91% Polaków uważa, że sok jest źródłem witamin Follo FK pokonuje Åsane Fotball Fredrikstad FK przegrywa z IL Hødd Lekcja historii w Polskiej Szkole we Fredrikstad Polacy pomogą w rozwikłaniu zagadki metanu na Marsie Ponad 90 proc. Polaków co najmniej raz stosowało leki bez recepty Fredrikstad FK remisuje z Nest-Sotra Fotball Warsztaty dla migrantek – przemoc w rodzinie Polacy rozszyfrowali wspólnika nowotworów Na polskich uczelniaach coraz więcej obcokrajowców Likwidacja gimnazjów i los Polaków Lillestrøm FK pokonany przez Kolbotn IL (liga kobiet) FK Jerv remisuje z IK Start Rezolucja ONZ w sprawie niepełnosprawności przyjęta Polska pomoc rozwojowa 2016 – konkurs na realizację zadania publicznego Polacy coraz lepiej przygotowują się do rozmowy kwalifikacyjnej Aż 47 procent Polaków planuje dokształcać się po rozpoczęciu pracy Około 10 procent Polaków skorzystało z chwilówek w ostatnim roku Polacy na międzynarodowych zawodach łazików marsjańskich University Rover Challenge Przetarg na budowę centrum medycznego w Straume 52 procent Polaków zadeklarowało, że udało im się zrealizować dodatkowe cele stawiane sobie na 2015 rok Oświadczenie MSZ w związku z powrotem do Polski uprowadzonych w Syrii dziennikarzy Europejski Rok na rzecz Rozwoju – podsumowanie Przetarg na dostawę i montaż sprzętu kuchennego dla Sandnes kommune Artykuły naukowe współautorstwa Polaków wśród najpopularniejszych na świecie Polacy wydają w okresie przedświątecznym ponad 20 mld zł