Praca w Norwegii – kilka słów
Niemal, co 3 czynny zawodowo Polak, myśli poważnie o opuszczeniu kraju i poszukiwaniu pracy w innych krajach Unii Europejskiej. Około 30 % rozważa wyjazd na północ do krajów Skandynawskich. Może wydawać się, że przeszkodę stanowią trudne języki skandynawskie. Natomiast w większości z wypadków wystarczy znajomość języka angielskiego. Największym argumentem skłaniającym do szukania pracy w tych rejonach są zarobki. Niekiedy miesięczna wypłata w Norwegii jest na tyle wysoka, co zarobki w Polsce za pół roku.
Dzięki temu, iż znajdujemy się w Unii Europejskiej oraz strefie EOG możemy swobodnie podróżować do Norwegii, wystarczy nam dowód osobisty bądź paszport. Należy jednak zwrócić uwagę czy dokumenty są w dobrym stanie, żeby nie było wątpliwości, kto na nim się znajduje. Podróżując w poszukiwaniu pracy po przekroczeniu 6 miesięcy należy uzyskać zezwolenie na pobyt. W przypadku, kiedy jedziemy turystycznie, to po przekroczeniu 3 miesięcy jesteśmy zobowiązani starać się o pobyt.
Poszukując pracy można skorzystać z publicznych służb zatrudnienia takich jak NAV, czyli Norweski Urząd Pracy i Opieki Społecznej, można się zarejestrować droga elektroniczną bądź stawić się osobiście. Na terenie Europy działają natomiast Europejskie Służby Zatrudnienia. Często korzysta się też agencji pośrednictwa pracy, które oddelegowują pracowników do pracy. Oczywiście największym źródłem ofert pracy są wszelkie portale internetowe, które wystawiają ogłoszenia, takie jak www.pracazagranicaodzaraz.pl. W tym przypadku należy zwrócić szczególną uwagę, czy nie ulegniemy internetowemu oszustowi, który będzie prosił najpierw o dokonanie przedpłaty za przesłanie odpowiedniego oferty. Najkorzystniej jest skorzystać z bezpośredniego kontaktu z firmami bądź udać się do pracy z polecenia znajomych.
Najpopularniejszą umową zwieraną przez pracodawcę jest umowa o pracę na czas określony. Wynika to z dużej ilości napływających pracowników sezonowych. Często Ci, którzy decydują się na dłuży pobyt w Norwegii mogą otrzymać umowę na czas nieokreślony. W obydwu przypadkach należy sprawdzić zawarte w umowie dane, takie jak: okres wypowiedzenia, czas pracy, długość przerw i oczywiście stawka, termin i sposób wypłaty wynagrodzenia. Zwykle umowa o pracę na czas nieokreślony zaczyna się okresem próbnym, trwać on może nawet do 6 miesięcy. Czas pracy nie powinien przekraczać 9 godzin na dzień, a średnio 40 godzin na tydzień. Wszystkie godziny przepracowane ponad normę są to nadgodziny, za które wynagrodzenie powinno być płatne, co najmniej 40% wyżej niż stawka podstawowa.
Każdemu pracownikowi przysługuje urlop wypoczynkowy. Jeżeli rozpoczęło się pracę przed 30.10 ma się przyznane 25 dni urlopowych, natomiast osoby podejmujące prace po 30.10 mają prawo do 6 dni urlopu. Okres urlopowy przypada między 1 czerwca, a 30 września i pracownik ma prawo egzekwować w tym czasie urlop. Pracownikom przysługuje także urlop specjalny, jest to związane z ciążą, opieką związaną z porodem. Oboje z rodziców mają prawo do urlopu po urodzeniu dziecka nawet do 3 lat, z tym że tylko jeden rok jest to pełnopłatne.
Istnieje również możliwość założenia własnej działalności gospodarczej na własny rachunek selvstendig næringsdrivende– jeśli zostało ukończone 18 lat. Przedsiębiorstwo w nazwie powinno zawierać nazwisko właściciela. Za działalność odpowiada się całym własnym majątkiem i należy posiadać norweski adres, chociaż nie jest wymagane bycie norweskim rezydentem podatkowym. Firmę jednoosobową warto zarejestrować w centralnym rejestrze przedsiębiorstw – Brønnøysund. Nie jest to konieczne natomiast wielu partnerów i dostawców wymaga przedstawienia numeru organizacji. W przypadku choroby albo urlopu chorobowego nie przysługują nam świadczenia z tego tytułu. Tak więc działalność gospodarcza nie jest objęta żadnymi bonifikatami, bo tej formie działalności nie jest wymagane żadne ubezpieczenie. Natomiast przed wybraniem tej metody zarobkowania należy sprawdzić wymogi ewentualnego ubezpieczenia, ponieważ służba zdrowia jest w Norwegii płatna. Prowadzący działalność gospodarczą mają obowiązek regulować podatki z urzędem sami w stosunku do majątku i uzyskanych zysków.
Najbardziej zachęcające są zarobki w przemyśle wydobywczym, gdzie można osiągnąć nawet zarobek miesięczny w kwocie 61000 NOK. Inne branże, gdzie można otrzymać wysokie wynagrodzenie to: zarządzanie i usługi dla biznesu, działalność naukowa, techniczna i ekspercka, IT, produkcja przemysłowa. Zarobki tutaj wahają się miedzy 54400 – 39800 NOK. W przeliczeniu na PLN w miesiąc można zarobić powyżej 30 tysięcy złotych na miesiąc.
Wysokie zarobki są podawane w kwotach brutto, ponieważ zawierają spora część podatku. Nadpłaconą część tego podatku można zwrócić, składając deklarację. Urząd podatkowy na przełomie marca i kwietnia wysyła do podatnika po części wypełnioną deklarację, jeżeli jest ona poprawnie wypełniona urząd powinien nas sam rozliczyć – o ile nasze dane znajdują się w urzędzie.
Po zakończeniu pracy od pracodawcy również powinniśmy otrzymać kartę podatkową – odpowiednik polskiego PIT 11 zwaną Loons-ogg trekopgave. Ten właśnie dokument porównujemy z formularzem Selvangivelse otrzymanym z urzędu. W razie nieścisłości należy złożyć korektę. Średni czas oczekiwania na zwrot podatku z urzędu to od 3 do 6 miesięcy. Urząd przesyła zwrot w formie czeku na adres, który został podany skarbówce do korespondencji. Jeżeli posiada konto to wtedy może przelać pieniądze , natomiast nie jest to regułą. Samozatrudnieni sami muszą pilnować odprowadzanego podatku, jak i rozliczania się z urzędem na podstawie uzyskanych faktur.
Skandynawia staję się coraz częstszym celem emigracji zarobkowej. Uzasadnione jest to tym, iż podczas nawet krótkiego sezonu, można zarobić więcej pieniędzy niż przez pół roku w Polsce. Dobry klimat, piękne widoki i zapewnienie bezpieczeństwa finansowego to tematy, które często poruszane są przez Polaków przed opuszczeniem kraju.